ย้อนรำลึกถึงกาลเวลาแห่งความทรงจำ ตั้งแต่ครั้งแรกที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงพบสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ พระบรมราชินีนาถ ณ ประเทศฝรั่งเศษ ตราบถึงทุกวันนี้ เป็นเวลานานยาวนอนกว่า ๖๐ ปี ที่ทั้งสองพระองค์ทรงอยู่เคียง พระราชหฤทัยอย่างมั่งคง พระราชปฏิพัทธ์แห่ง พระมิ่งขวัญของชาวไทยตลอดมานี้ นอกจากจะนำความปลื้มปีติโสมนัส ความซาบซึ้ง มาสู่พสกนิกรทั้งหลายทั่วไปแล้ว ยังทรงเป็นแบบอย่างงดงาม ที่ต่างยึดถือจดจำไว้ในดวงใจและคงอยู่ในความทรงจำ ด้วยลำดับความดังนี้

พระราชกรณีกิจของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในพระราชฐานะคู่พระบารมีแห่งพระบามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องยาวนานกว่าครึ่งศตวรรษ ด้วยพระราชหฤทัยมุ่งมั่นที่จะสนองพระราชปณิธานแห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการช่วยให้บ้านเมืองเจริญก้าวหน้า และปวงชนชาวไทยร่มเย็นเป็นสุขคราใดที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชปรารถในเรื่องการช่วยเหลือราษฎร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ จะทรงพระราชดำริริเริ่มงานนั้น ฯ ไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งมีจุดหมายอยู่ที่ราษฎรผู้ทุกข์ยากทั้งหลายในชนบททั่วประเทศ

การช่วยเหลือให้ราษฎรมีความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิต ที่ดีขึ้นนั้น ต้องมีอาชีพที่มีรายได้เพียงพอเลี้ยงครอบครัว ด้วยแนวพระราชดำรินี้โครงการศิลปาชีพจึงเกิดขึ้น ในช่วงแรกทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ใช้ชาวบ้านทอผ้าพื้นเมือง แล้วทรงรับซื้อไว้ และค่อย ๆ พัฒนาขึ้นเป็นลำดับ การส่งเสริมอาชีพดำเนินไประยะหนึ่งจึงทรงก่อตั้งเป็นมูลนิธิ พระราชทาน ชื่อว่า "มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ”

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ พระบรมราชินีนาถเสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๗๕ เมื่อเสด็จพระราชสมภพทรงดำรงสกุลยศเป็นหม่อนราชวงศ์สิริกิต์ กิติยากร เป็นพระธิดาในพลเอก พระวงศ์เธอ กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ กับหม่อมหลวงบัว กิติยากร พระนาม "สิริกิต์” นี้ พระราชทานเป็นมงคลนามที่มึความหมายว่า "ผู้เป็นศรีแห่งกิติยากร”

ขณะทรงพระเยาว์ เป็นช่วงเวลาระหว่างสงครามโลกครั้งที่ ๒ ภาวะบ้านเมืองไทยในยามสงครามนั้น มีทั้งความไม่ปลอดภัยและเศรษฐกิจฝืดเคืองในฐานนะที่ทรงเจริญอยู่ในพระราชสกุลเป็นครอบครัวทหาร พระบิดาทรงหล่อหลอมให้รู้จัก เข้าใจ และปรับตัวให้เข้ากับสภาพบ้านเมืองอย่างเข้มแข็ง ทรงได้รับการปลูกฝังให้มีระเบียบวินัย อดทน รู้จักพระองศ์ทรงพระเมตตาต่อผู้ยากไร้ และโปรดความมีระเบียบแบบแผนมาตั้งแต่ทรงพระเยาว์วัย

ในการพระราชพิธีราชาภิเษกสมรส พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่เจ้า ทรงสถาปนาหม่อมราชวงศ์สิริติ์ กิติยากร เป็นสมเด็จพระราชินีสิริกิต์ และต่อมาในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก สมเด็จพระราชินีสิริกิต์ ทรงได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ พระบรมราชินี ขณะพระชนมายุ ๑๗ พรรษา นับตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา สมเด็จพระนางเจ้าสิริติ์ พระบรมราชินี ทรงมุ่งมั่นดำรงในพระราชสถานะทรงประกอบพระราชกรณียกิจน้อยใหญ่ แบ่งเบาพระราชภารกิจอันยิ่งใหญ่ ของพระมหากษัตริย์ผู้เป็นที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทยอย่างมั่นคง

พ.ศ. ๒๔๙๙ เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชศรัทธาเสด็จออกทรงพระผนวช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ สถาปนาสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี เป็นผู้สำเร็จรราชการและบำเพ็ญพระราชกรณีกิจทั้งหลายให้ลุล่วงตราบกระทั่งวันที่พระภิกษุพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงลาสิกขาบทได้อย่างเรียบร้อยบริบูรณ์ จึงมีพระบรมราชโองการสถาปนาสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีเป็นสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

พระราชสถานะที่สำคัญยิ่งอีกประการหนึ่งของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ คือ การเป็นสมเด็จพระราชชนนีของพระราชโอรสและพระราชธิดา เมื่อมีการกระทำความผิด จะทรงตักเตือนดังเช่นพ่อแม่ทั่วไป ทรงดูแลพระราชโอรสและพระราชธิดาด้วยพระองศ์เอง ดังปรากฏ พระราชดำรัสว่า "โปรดที่จะเป็นแม่มากที่สุด” สิ่งสำคัญอย่างมที่สุด คือ ทรงปลูกจิตสำนึกความรักชาติลงไว้ในดวงพระราชหฤทัยอย่างแนบแน่น ทรงอบรมให้ทุกพระองศ์ทรงมีความสำนึกในหน้าที่ต่อชาติบ้านเมืองและประชาชน ทรงอุทิศพระองศ์เพื่อประโยชน์ส่วนรวมของประเทศชาติให้มากที่สุด ให้เห็นความทุกข์ของราษฏรอยู่เหนือความสุขส่วนพระองศ์ นอกจากนั้นให้ทรงตระหนักว่า การเรียนรู้ภาษาไทยโดยเฉพาะวรรณคดีไทย จำเป็นต้องอ่าน เพราะวรรณคดี คือ ภาษาไทย ที่ต้องอ่านเนื่องจากเป็นรากเหง้าแห่งวัฒนธรรม และแนะนำว่าทุกคนควร อ่านหนังสือทุกประเภท เพราะหนังสือคือประทีบแห่งความรู้